دردشتی - ساقینامه

صدای دردشتی بعد از سالها ، انعکاس تازه ای پیدا می کند و خاطره حضور گرم او را در دل اهل موسیقی حیات دوباره می بخشد.موسیقی دوستان امروز او را نمی شناسند. ، شهرت یونس در دشتی ، همچون بنان و قوامی (خوانندگان هم نسلش)فرا گیر نشد ، و امروز کسانی که او را به یاد می اورند زیاد نیستند.پنجاه سال پیش علامه فقیه جلالی همایی اصنهانی در مورد او نوشته بود : روز به روز بر شمار عشاق نغمه داودیش که تا کنون همچون یونس در دهان ماهی نهفته بود افزوده می شد و او را انصافا بعد از تاج اصفهانی و ادیب خوانساری جزو اواز خوانهای هنر مند باید خواند ، نه در ردیف تصنیف خوانان معمولی که با غلط آواز خوانشان می خوانند ، دردشتی نیم قرن پیش چنین شهرت و اعتباری داشت. یونس (با نام عبری یونا) فرزند شفیع خان ، در سال 1288 در محله دردشت اصفهان متولد شد. در مدرسه آلیانس تحصیل کرد و زبان فرانسه آموخت و از نوجوانی فرا گیری موسیقی را آغاز کرد.در اصفهان آن زمان هنر مندان ممتاز بسیار زیاد بودند. از استادان او در فن آواز خبری نداریم ولی خود او در مصاحبه ای در مجله اطلاعات هفتگی (شماره 498/ چهارم اسفند 1329)از آموزشهایش نزد یحیی زرپنجه و مرتضی نی داود نام برده و استادی آنان را ستوده است ، دردشتی از اواسط دهه بیست به رادیو تهران آمد و حدود پانزده سال در آنجا با استادان مشهور وقت برنامه اجرا می کرد. از اواخر دهه چهل به تدریج از کار کناره گرفت و موسیقی را جز برای خلوت خود و دوستان نخواست. دوره فعالیت هنری او کم نیست (حدود بیست و چند سال) و آثاری که از او باقی مانده کم نیست ولی انتشار نیافتن آنها نام و آوازه و ارزش هنر او را از بین برده است.یونس دردشتی خواننده ای با اسلوب (شیوه) درست خوانندگی و دارای صدای گرم و پر قدرت بوده و شیوه او به طور کلی دنباله هنر تاج است.استاد تاج اصفهانی طلایه دار آواز برجسته ترین شخصیت زنده در خوانندگان مطرح اصفهان بود. دردشتی کلیات را از تاج یاد گرفته و دلبستگی او به اجرای ظریف رضا قلی ظلی و شیوه پخته و پر تاثیر ادیب خوانساری رنگ آمیزی دل انگیزی به صدای او بخشیده بود و متاسفانه از اثار دوره جوانیش که با تار مرتضی نی داود ، عبدالحسین شهنازی و یحیی زرپنجه همراه بود ، صفحه ای ضبط نشده و آثار او همه مربوط به سالهای بعد از 1340 است.دردشتی هنرمندی عاشق ، مطلع ، فروتن و بی پیرایه بود. بر خلاف روش زندگی بسیاری از هنرمندان هم عصرش ، او هیچ ابتلا و گرفتاری جسمی و روحی نداشت و با نهایت سلامت نزدیک هشتاد و پنج سال زندگی کرد.از تعصب و بستگی پر شور او به موسیقی دستگاهی و زبان فارسی ، داستانها در سالخوردگان اهل موسیقی هست. دردشتی از هرچه که سخن از بیگانگی با هنر اصیل موسیقی و ملی داشت ، می گریخت و بی حرمتی به فرهنگ ایرانی را به هیچ عنوان نمی توانست تحمل کند. پانزده سال آخر عمر او که به خواست خانواده اش در خارج از کشور گذشت نیز شبانه روز برای اجرای موسیقی اصیل و معرفی ادبیات کهن فارسی می گذشت.