نتیجه یک پژوهش در فرانسه: صدف ۱۸ هزار ساله کشف شده، ساز بادی بوده است

دانشمندان می‌گویند یک قطعه صدف حلزونی متعلق به دوران ماقبل تاریخ که پیش از این در جنوب فرانسه کشف شده، به عنوان آلت موسیقی به کار می‌رفته است.
این صدف بزرگ بیش از ۸۰ سال پیش در یک غار باستانی در نزدیکی روستایی به نام مارسولا واقع در کوهستان پیرنه کشف شد. اما به تازگی تیمی از دانشمندان و کارشناسان چند رشته مختلف از «مرکز ملی پژوهش‌های علمی»، موزه تولوز، دانشگاه تولوز و موزه «که برانلی» پاریس مطالعه‌ای را روی انجام دادند که نشان می‌دهد این صدف قدیمی‌ترین ساز بادی بشر بوده است.
این پژوهش که نتایج آن در روز چهارشنبه ۱۰ فوریه (۲ بهمن) در نشریه علمی «ساینس ادونسیز» منتشر شد، نشان می‌دهد که انسان‌های غارنشین تغییراتی در این قطعه صدف به وجود آورده‌اند تا از آن صدای ساز تولید کنند.

غار مارسولا که در سال ۱۸۹۷ میلادی کشف شد، نخستین غار دارای دیوارنگاره‌های انسانی مشاهده شده در منطقه پیرنه است و ساکنان آن مربوط به دوره موسوم به فرهنگ مجدلیه در آغاز دوره پارینه‌سنگی زبرین و بعد از دومین یخبندان بزرگ زمین (حدود ۴۶ تا ۱۲ هزار سال پیش) بوده‌اند. کارشناسان در هنگام صورت‌برداری از اشیا موزه تولوز متوجه این صدف حلزونی باستانی از سرده صدف‌های «تریتون» شدند که در سال ۱۹۳۱ در این غار یافته شده و کاشفان توجهی به آن نکرده بودند.
در نوک این پوسته صدف که امروزه در موزه تولوز نگهداری می‌شود، شکافی به وجود آمده که قطر دهانه آن ۳.۵ سانتی‌متر است. این شکستگی تصادفی ایجاد نشده، زیرا این ناحیه سخت‌ترین قسمت صدف است. در محل گشودگی صدف در انتهای دیگر آن، آثاری از تراش دیده می‌شود. علاوه بر این، پرتونگاری صدف نشان می‌دهد که در محل یکی از نخستین حلقه‌های حلزونی آن سوراخی ایجاد شده است.
از اینها گذشته، صدف با همان رنگدانه سرخ اخرایی هماتیت که مشخصه غار مارسولاست، تزئین شده است. دانشمندان می‌گویند کاربرد این رنگ در دیوارنگاره‌های غار و در تزئین صدف، وجه نمادین آن را نشان می‌دهد. در ابتدا تصور می‌شد که صدف کاربرد دیگری داشته و مثلا یک جام نوشیدنی در مراسمی آئینی بوده است، زیرا تا کنون کسی متوجه تغییراتی که انسان در آن ایجاد کرده، نشده بود.
دانشمندان برای آن که مطمئن شوند که صدف باستانی یک آلت موسیقی بوده، از یک نوازنده شیپور خواستند تا در آن بنوازد. نوازنده توانست از این ساز کهن سه صدای نزدیک به نت‌های «دو»، «دو دیز» و «رِ» را در بیاورد.