احساس یا تجربه‌ای به شدت دردناک - ویژه دکتر شکوری

برای اینکه ملموس‌تر بتوانم این موضوع را توضیح بدم داستان و تجربه دردناک خودم از شرم شروع کنم. پدر من بخاطر فشارهای مختلف وقتی من ۵ و یا ۶ ساله بودم دچار سکته مغزی شد، خون دماغ شد، به بیمارستان رفت و ۶ یا ۷ ماه درگیر عوارضش بود تا این که کاملاً دوباره خوب شود. من کودک بیش فعالی بودم، خیلی شلوغ بودم و شیطنت می‌کردم. آن زمان یکی از آشنایان بزرگسال برای این که من را تربیت کند جمله بدی به من گفت که شاید با اینکه ۲۷ سال از شنیدنش میگذرد و به طرز دردناکی هنوز در روح و جسم من را آزار میدهد و در ذهن من پژواک دارد. به من گفت میدونی چرا بابات سکته کرده؟ به خاطر تو، از بس که تو پسر بدی هستی، از بس که اذیت می کنی و ناآرامی و حرف گوش نمیدی.

این جمله رنجِ وحشتناکی را برای من که در آن سن و سال ایجاد کرد و الان هم که گاهی پیش میاد پدرم و یا مادرم دچار بیماری شوند، من به جز احساس اضطراب که طبیعی هم هست به طرز عجیبی احساس گناه می‌کنم و باور ذهنی در ناخودآگاه من وجود دارد که مقصر بیماری آنها من هستم.

همه‌ی ما قربانی شرم هستیم. من می‌خواهم کلی داستان بگم، قصه بگم، ماجرا بگم و کتاب را توضیح بدم تا این شرم را بشناسیم چون اگر شرم را درست تعریف کنیم و به خودآگاهی برسیم، می‌توانیم کنترلش کنیم. در واقع این شرمساری محصولات جانبی هم با خودش دارد، چیزهای مثل ترس، مثل ارتباط گسیختگی، مثل سرزنش، مثل تحقیری که در شما درونی شده و دائماً در شما وجود دارد.

یک نکته مهمی که باید بدونیم این است که شرم یک سازه اجتماعی و فرهنگی است. در واقع شرم را محیط پیرامون در م می سازد. این احساس مخربی کهما را تا مرز جنون و نابودی می‌تواند ببرد. ببینید ما با حسرت اندامهای کامل و بی نقص به دنیا نمی‌آییم، این معیارها را محیط به ما یاد می‌دهد که باید چقدر پرفکت باشیم. ما با ترس از گفتن داستان‌هامون به دنیا نمی‌آییم، این را محیط است که به ما یاد میدهد که اگر آسیب‌پذیری خود را نشان دهیم آدم ضعیفی به نظر می رسیم. ما به صورت طبیعی با ترس از پیری و اینکه پذیرفته نشیم و یا ارزشمند نباشیم به دنیا نمی‌آییم. این را محیط در ما می سازد.

اینجا می خواهم در مورد این عوامل ساختاری هم صحبت کنم.

اثرات شرم در پژوهش‌های روانشناسی هم خیلی وحشتناک است. کسانی که به واسطه شرم تربیت شدند در کودکی، یعنی پدر مادر از این ابزار خشن، از شرمگین کردن کودکان، برای تربیت کردنشان استفاده کردن احتمال خیلی بیشتری داره که دچار اعتیاد شوند، ترک تحصیل کنند و یا دست به اقدامات مخربی مثل خودکشی و ... بزنند.

در اختلافاتی هم که بین دوستان و یا در خانواده ها بخصوص بین زوج‌ها دیدم این است که گاهی وقتا از اهرم شرمگین کردن استفاده می‌کنیم.می‌دونید چرا انقدر این اهرم این چاقو انقدر تیزه؟ به خاطر این که آدمی که از آن در مقابل ما استفاده می‌کند، اطلاعات زیادی درباره‌ی ما دارد. ما شاید در شرایطی که به او نزدیک بودیم چیزی را افشا کرده باشیم که یکباره از آنها برای شرمگین کردن ما استفاده می‌کنند و یا خیلی وقتها پدر مادرها از شرم استفاده می‌کنند که محبتشان به بچه‌ها نشان دهند.

من دانش آموزی داشتم که جایی پدر و یا مادرشون در اختلاف به این بچه گفتند بود اگر من تو این ازدواج موندم، فقط به خاطر شماست. نیت پنهان در این جمله این است که می‌خواهد بگوید من چقدر دوست دارم و چقدر برای من ارزشمندی. اما از چشمان این بچه این گزاره را ارزیابی کنید! با گوشهای این کودک بشنوید وقتی اکه عزیزترینش یعنی مادر و یا پدرش عمری در زندانی در اسارت بودند به خاطر وجود او و اگر او نبود و می‌تونسته زندگی بهتری داشته باشه! شاید برای تمام عمر توانایی لذت بردن از زندگی را در فرزندمان می‌کشیم! هر وقت اختلافی به وجود میاد و یا حتی هر وقت بچه از چیزی لذت میبره احساس عذاب وجدان می‌کند. چون فکر می کنند لذتی که می‌برند حاصل از رنج و سرکوبی یکی از عزیزترین آدماهای زندگیش است و چقدر عجیب کخ یک عمر زندگی یک آدم رو یک جمله نابود می‌کند. می‌بینید کلمات خیلی قدرتمند هستند و ما در جامعه هستیم که به طرز بدی در جهت شرمگین کردن آدمها چه تو مدرسه چه تو خانواده و چه در جامعه از این کلمات بی رحمانه استفاده می‌کنیم.

کتاب ها یا فیلم های معرفی شده در این قسمت
معرفی کتاب: زندگی تاب‌آورانه؛ چگونه از جدال با خود واقعیمان دست برداریم و به احساس کافی بودن و خوشی دست‌یابیم، نویسنده خانم دکتر برنه براون، ترجمه آزاده رادنژاد و فرح راد نژاد، نشر آموزه

درباره این سری از برنامه های کانال کتاب باز
سری "ویژه دکتر شکوری" گزیده هایی از فصل های گذشته برنامه کتاب باز (فصل چهارم، پنجم و ششم) است که تنها شامل بخش انتهایی این برنامه یعنی صحبت های دکتر شکوری و سروش صحت میشود.
این سری از برنامه در بازه های زمانی بین پانزده تا بیست دقیقه تدوین شده است و به صورت روزانه تقدیم حضورتان خواهد شد.
.با امید به این که از محتوای این سری از برنامه های دکتر شکوری و صحبت های سروش صحت عزیز استفاده کافی را ببرید

.برای همراه بودن با ما کانال یوتیوب کتاب باز را سابسکرایب کنید
.همچنین برای به اشتراک گذاشتن کانال کتاب باز میتوانید از لینک زیر استفاده کنید
http://ytbrlink.me/KetabBaz

برای دسترسی به دیگر قسمت های این سری از برنامه های دکتر شکوری روی لینک زیر کلیک کنید
https://www.youtube.com/playlist?list=PLTLtkSp1HANtOwinlrWMENTnlmvDEeszy

#KetabBaz
#کتاب_باز
#دکتر_شکوری
#سروش_صحت